Powiat sztumski w rankingu zamożności "Wspólnoty". Jak wypadły nasze samorządy?

Na ranking „Najbogatsze samorządy” co roku z ciekawością czekają lokalni włodarze, ale i mieszkańcy, by ocenić, jak województwa, miasta wojewódzkie, miasta na prawach powiatu, miasta powiatowe, małe miasta i gminy wiejskie wypadają na tle innych samorządów w swoich, właśnie tych wymienionych kategoriach.

Raport – tak jak w poprzednich latach - przygotowali ci sami specjaliści w zakresie finansów jednostek samorządu terytorialnego. Paweł Swianiewicz jest profesorem nauk ekonomicznych, kierownikiem Zakładu Studiów Społeczno-Ekonomicznych w Instytucie Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Julita Łukomska to adiunkt w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.

Nie bez powodu twórcy rankingu przyjęli podział na kilka kategorii. Takie ujęcie oddaje możliwości samorządów różnych wielkości. Z celem mijałoby się wrzucanie ich do jednego worka. Poziom zamożności wyliczany jest bowiem na podstawie dochodów własnych i subwencji ogółem podzielonych przez liczbę mieszkańców. - Pominięte zostały wpływy z dotacji celowych. Zwłaszcza w okresie intensywnego korzystania z funduszy unijnych dotacje mają chwilowy, ale bardzo silny wpływ na wielkość dochodów. Wpływ wielkiej dotacji inwestycyjnej potrafi wywindować samorząd wysoko w rankingu. Jest to awans chwilowy (incydentalny) i niemający związku z trwałym wzrostem zamożności budżetu. Wydaje się więc, że uwzględnienie tylko dochodów własnych i otrzymywanych subwencji lepiej oddaje hasło naszego rankingu: „zamożność” - wyjaśniają autorzy raportu.

Pod uwagę brane więc były m.in. dochody własne, które wpływają w ciągu roku do budżetów. Składają się na nie m.in. wpływy z podatków, opłat, ze sprzedaży lub dzierżaw majątku, ale również udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych z podatku dochodowego od osób prawnych.

Jak informuje „Wspólnota”, ranking zamożności za 2021 rok wciąż jeszcze odzwierciedla stabilne wyniki samorządów. Liderami w swoich kategoriach są: Mazowsze wśród województw, Warszawa wśród miast wojewódzkich, Sopot wśród miast na prawach powiatu, Polkowice wśród miast powiatowych i Kleszczów wśród gmin wiejskich, Krynica Morska w kategorii miast małych, powiat przysuski wśród powiatów.

Nie trzeba wielkiej głębi analiz budżetowych, żeby dostrzec, że o wysokiej pozycji wśród powiatów w znacznym stopniu decydują transfery zewnętrzne, a nie wielkość dochodów podatkowych – podkreślają twórcy rankingu.

W kategorii powiatów ziemskich ujęto 314 jednostek samorządu terytorialnego. Samorząd powiatu sztumskiego został sklasyfikowany na 146 miejscu w skali kraju (11 miejsce w województwie pomorskim) z dochodem na 1 mieszkańca w wysokości 1021,26 zł. Największy dochód na głowę mieszkańca w skali kraju miał samorząd powiatu przysuskiego - 1775,54 zł, a w województwie pomorskim powiat człuchowski - 1729,38 zł.
Wśród miast powiatowych na 206 pozycji sklasyfikowany został Sztum z dochodem na mieszkańca 3457,59 zł; to 13 miejsce w województwie zaraz za Malborkiem - 3494,90 zł. Od lat najzamożniejszym miastem powiatowym są Polkowice (woj. dolnośląskie) – tym razem dochód 7460,09 zł na mieszkańca. Najbogatszy na Pomorzu w 2021 r. był Pruszcz Gdański – 5748,42 zł (5 miejsce w kraju).

Twórcy raportu stworzyli też kategorię „Miasta inne”; używają też określeń „miasta małe”, „miasteczka”. W dużej mierze dotyczy to gmin miejsko-wiejskich (tak jak Dzierzgoń, który został ujęty w tej kategorii) i miast, które są kurortami turystycznymi, czego przykładem Krynica Morska, sklasyfikowana na 1 miejscu w kraju - 11884,93 zł. Dzierzgoń ma 499 miejsce w skali Polski w tej kategorii i 22 w województwie pomorskim z dochodem 3407,06 zł na mieszkańca.

Kolejna kategoria to gminy wiejskie. Niekwestionowanym liderem jest gm. Kleszczów (woj. łódzkie) z dochodem 36 550,58 zł per capita. 1 miejsce w województwie pomorskim zajęły Kolbudy – 6610,01 zł (32 miejsce w Polsce). Najlepiej spośród gmin wiejskich powiatu sztumskiego wypadły Mikołajki Pomorskie (281 miejsce w kraju, 41 miejsce na Pomorzu na 81 gmin wiejskich) – 4131,80 zł (bardzo duży postęp w stosunku do roku poprzedniego, czym wcześniej pisaliśmy). Stary Dzierzgoń został sklasyfikowany na 1221 miejscu – 3402,72 zł, a Stary Targ na 1395 miejscu – 3262,18 zł (ostatnie w województwie pomorskim). Najmniejszy dochód na mieszkańca w skali kraju wśród gmin wiejskich ma Moskorzew (woj. świętokrzyskie) – 2754,82 zł (1523 lokata).