Sztum. Co zrobić z pomnikiem na Placu Wolności?

Rozpoczęła się rewitalizacja centrum Sztumu. Prace na razie prowadzone są na bulwarze nad jeziorem, lecz za kilka tygodni ekipy budowlane będzie można spotkać w kilku miejscach. Także na placu Wolności, w miejscu, gdzie stoi dziś betonowy pomnik upamiętniający wyzwolenie Sztumu i Powiśla spod okupacji hitlerowskiej, przez mieszkańców miasta zwany potocznie beczką.

Od strony artystycznej monument rzeczywiście nie zachwyca, przy tym dla wielu sztumian jest symbolem władzy ludowej. Z drugiej strony poświęcony został ludziom, którzy w walce o Sztum oddali życie. Czy wypada go tak zwyczajnie zburzyć i w jego miejsce zbudować parking dla samochodów? 


Samorządowcy głowią się nad tym pytaniem już od kilku miesięcy, temat podejmowano m.in. na Komisji Edukacji, Kultury i Spraw Społecznych Rady Miasta i Gminy. Na razie nie pojawił się żaden sensowny pomysł. A czasu jest niewiele.


- Jestem zwolennikiem szerokiego porozumienia dotyczącego przyszłości tego pomnika - mówi radny Arkadiusz Dzikowski. - Problem tej bryły był już podejmowany kilka lat temu, lecz z przyczyn różnic politycznych nie udało się wypracować wspólnego zdania. Teraz, gdy zbliża się rewitalizacja centrum miasta, problem powrócił.


Właśnie na Komisji Edukacji, Kultury i Spraw Społecznych pojawiła się dość oryginalna propozycja, by pomnik został podzielony na fragmenty według naturalnych pęknięć w betonie i wyeksponowany w innych miejscach - na skwerze naprzeciwko hotelu, na cmentarzu przy wieży ciśnień i obok kładki przy torach kolejowych.


- Jeżeli zapadnie decyzja o podzieleniu go na części, to musimy ustalić, które elementy zostaną zachowane - dodaje Dzikowski. - Są pewne symbole na tym pomniku, które budzą sporo kontrowersji i nie powinny być eksponowane. Chodzi przede wszystkim o gwiazdę radziecką, która jest symbolem komunizmu. Eksponowanie tych elementów jest także niezgodne z konstytucją.


Zdania co do przyszłości pomnika są bardzo podzielone - nie brakuje opinii, że betonowa bryła powinna zniknąć ze Sztumu raz na zawsze.


- Powinno się pozbyć tego symbolu PRL i zakłamania - pisze na forum internetowym Adam Krupa. - Żołnierze radzieccy mają swój cmentarz w Sztumie i to zupełnie wystarczy.


- Szkoda, że nie można go zwyczajnie rozebrać i postawić w innym miejscu. To jednak symbol pewnej historii, słusznej czy nie, ale naszej historii - pisze z kolei na forum internetowym Ryszard Antoniuk.



- Dla mnie ten pomnik nie jest w ogóle potrzebny - mówi mieszkaniec Sztumu, który chciał zachować anonimowość. - W Sztumie jest kilka innych pomników upamiętniających historię, ten mógłby zostać zlikwidowany.



Zdaniem burmistrza Sztumu Leszka Tabora los pomnika został przesądzony już 5 lat temu, gdy podjęto plany rewitalizacji centrum miasta. Prace rozpoczną się w sierpniu, czasu na dyskusję więc już nie ma..


- Od wielu lat pomnik ten budzi emocje - mówi Leszek Tabor. - Plany miejscowe na tym terenie uzgadniane były z pomorskim konserwatorem zabytków. Naszym planem jest odbudowanie historycznej zabudowy centrum Sztumu oraz zmianę funkcjonowania niektórych placów. W ten sposób pomnik nie pasowałby w żaden sposób do prowadzonych prac związanych z modernizacją centrum miasta.


Zdaniem burmistrza obecnie już trwają społeczne konsultacje. Podejmowane są również w tej sprawie rozmowy ze środowiskami kombatanckimi. Burmistrz dodaje, że w jego opinii pomnika nie można po prostu przenieść i postawić w innym miejscu w całości, ponieważ wykluczają to prawa autorskie, przysługujące twórcy monumentu. Czy się on komuś podoba, czy nie i niezależnie od tego, komu jest poświęcony.

- Chcemy jednak zachować niektóre elementy i pozostawić go na skwerze naprzeciwko hotelu przy ul. Mickiewicza. Chcemy również zamieścić w tym miejscu tablicę upamiętniającą wcześniejsze pomniki, które tam stały. Liczymy także, że mieszkańcy także wyrażą swoja opinię na ten temat. - uzupełnia burmistrz.