Niepełnosprawność a niezdolność do pracy

Zagadnienie niepełnosprawności i niezdolności do pracy budzi wiele kontrowersji - pisze Krzysztof Cieszyński. - Możemy usłyszeć że osoba, która straciła w wyniku wypadku kończynę nie otrzymała renty. Tymczasem niepełnosprawność i niezdolność do pracy to dwa różne pojęcia. O zakwalifikowaniu do tych grup decydują odmienne przesłanki, różny jest ich podział na stopnie, mają zupełnie odrębne podstawy prawne i wywołują inne skutki.

Niepełnosprawność związana jest z naruszeniem sprawności organizmu, ale także z utrudnieniem, ograniczeniem bądź niemożnością wypełniania ról społecznych. Ma trzy stopnie: znaczny, umiarkowany i lekki. Orzeczenia o niepełnosprawności i jej stopniu, wydają powiatowe (miejskie) zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. Służy ono takim celom, jak dodatkowe uprawnienia w postaci karty parkingowej, ulg podatkowych, możliwość zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, czy świadczenia z pomocy społecznej.

Niezdolność do pracy orzekana jest przez lekarzy orzeczników ZUS. Niezdolny do pracy jest ktoś, kto całkowicie lub częściowo utracił zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje jej odzyskania po przekwalifikowaniu.

Orzeczenie o niepełnosprawności nie ma wpływu na orzeczenie o niezdolności do pracy. Jeśli w wypadku straciliśmy nogę, a pracowaliśmy przy komputerze, to będziemy uznani za niepełnosprawnych, jednak dalej będziemy mogli wykonywać tę pracę, bądź inną po przekwalifikowaniu. Orzeczenie o niezdolności do pracy nie oznacza zakazu jej podejmowania.

Z orzeczeniem o niezdolności do pracy wiąże się możliwość ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy, o rentę z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, rentę socjalną lub rentę szkoleniową. Posiadając takie orzeczenie można wystąpić także o dodatek pielęgnacyjny.

Aby otrzymać rentę trzeba być niezdolnym do pracy, przy czym stan ten musi powstać w okresie zatrudnienia lub w niektórych okresach nieskładkowych np. w czasie pobierania zasiłków chorobowych, a także mieć wymagany okres składkowy i nieskładkowy.

Musimy pamiętać, że orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o niezdolności do pracy jest równoznaczne z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Natomiast nigdy nie jest na odwrót.